Ogłoszenie upadłości spółki z ograniczoną odpowiedzialnością stanowi często jedyne rozwiązanie dla przedsiębiorców, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji finansowej. Skuteczne złożenie wniosku we właściwym terminie pozwala na uniknięcie odpowiedzialności wskazanej w art. 299 Kodeksu spółek handlowych.. Postępowanie upadłościowe spółki z o.o., czyli takie prowadzone w trybie gospodarczym, wiąże się jednak z określonymi kosztami, z którymi warto się zapoznać zanim podejmie się decyzję co do własnej firmy. W artykule omówimy szczegółowo, z jakimi kosztami przedsiębiorca musi się liczyć w postępowaniu upadłościowym spółki z o.o., kto je ponosi oraz dlaczego pomoc kancelarii prawnej może okazać się nieoceniona w tym procesie.
Koszty związane z postępowaniem upadłościowym spółki z o.o.
1. Opłata sądowa za wniosek o ogłoszenie upadłości – 1.000,00 zł
Zgodnie z art. 74 pkt 1 Ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 959 z późn. zm.), opłata sądowa za złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki podlega opłacie stałej i wynosi 1.000,00 zł. Jest to zupełnie podstawowy koszt, który ponosi wnioskodawca. Jest to opłata, którą należy uiścić od samego złożenia wniosku. Niezapłacenie tej kwoty stanowi brak formalny, skutkujący odrzuceniem wniosku. Co istotne – odrzucenie wniosku nie jest jego merytorycznym rozpatrzeniem a zatem i nie stanowi skutecznego złożenia wniosku. Zatem – członkowie zarządu będą dalej podlegać odpowiedzialności z art. 299 KSH, jeżeli sąd odrzuci wniosek.
2. Zaliczka na wydatki postępowania – 5.000,00 – 10.000,00 zł
Wnioskodawca, oprócz opłaty sądowej, musi uiścić zaliczkę na poczet kosztów postępowania. Z praktyki wynika, iż zwykle oscyluje ona w granicach od 5.000,00 do 10.000,00 złotych. Na jej wysokość składa się kilka czynników:
- sytuacja finansowa spółki
- przewidywane koszty czynności Tymczasowego Nadzorcy Sądowego oraz Syndyka,
- liczba wierzycieli (im wyższa, tym wyższe koszty)
- stan majątku spółki (im więcej spółka posiada, tym wyższe koszty)
Wysokość kwoty zaliczki może dodatkowo ulec zmianie. Zależy to od decyzji sądu, który ocenia czy wpłacona przez wnioskodawcę zaliczka wystarczy na pokrycie kosztów postępowania. Jeżeli okaże się, że nie – a spółka posiada dodatkowe środki finansowe, które może na to przeznaczyć – Sąd wezwie składającego wniosek o uzupełnienie wpłaconej kwoty. Ten koszt również obciąża wnioskodawcę.
3. Wynagrodzenie syndyka – kilka- kilkanaście tysięcy złotych
Do zadań Syndyka należy przede wszystkim zajęcie i sprzedaż majątku spółki. Musi on dokonać przy tym szeregu innych czynności, np. sporządzić spis inwentarza, wycenić posiadany przez firmę majątek, zawiadomić wszystkich wskazanych przez wnioskodawcę wierzycieli o postępowaniu, czy zbierać i archiwizować dokumenty dotyczące majątku i zadłużenia spółki. Syndyk za wszystkie w/w czynności musi otrzymać wynagrodzenie. Przepisy Ustawy Prawo upadłościowe, w art. 126 i następnych dokładnie opisują w jaki sposób sąd ustala to wynagrodzenie. Co do zasady – wynagrodzenie syndyka pokrywa się z masy upadłości spółki, tj. z pieniędzy zebranych z likwidacji jej majątku. Jeżeli jednak środki w masie upadłości nie pozwalają na zapłatę syndykowi należnego wynagrodzenia – różnicę należy pokryć z wpłaconej przez wnioskodawcę zaliczki. Należy mieć na uwadze, iż przy upadłości spółki z o.o. wysokość wynagrodzenia syndyka jest co do zasady wyższa niż przy upadłości konsumenckiej, z uwagi na stopień skomplikowania sprawy (liczba wierzycieli, wartość majątku, trudność czynności…)
4. Koszty biegłych i doradców – w rzadkich przypadkach
Niniejszy punkt zyskuje na znaczeniu zwłaszcza, gdy spółka posiada nieruchomości, flotę pojazdów czy inny majątek nienadający się do swobodnej wyceny. Wówczas – powstaje konieczność powołania osób posiadających wiadomości specjalne, np. dotyczące wyceny nieruchomości. Taka czynność bezpośrednio wpływa na wysokość kosztów, gdyż wynagrodzenie wypłacane rzeczoznawcom oraz biegłym również pokrywa się z masy upadłości spółki lub ewentualnie z zaliczki uiszczonej na początku postępowania.
5. Koszty obsługi prawnej
Wsparcie profesjonalnej kancelarii, specjalizującej się w postępowaniach upadłościowych – takiej jak Czyżewski Ostaszewski sp. k. znacznie zwiększa szanse na przeprowadzenie postępowania w sposób skuteczny. Minimalizuje to również ryzyko poniesienia odpowiedzialności osobistej członków zarządu z art. 299 KSH. Dlatego najlepiej zwrócić się o pomoc od razu, gdy tylko spółka zacznie mieć problemy z płynnością. Decydując się na wybór kancelarii prawnej, należy liczyć się z dodatkowymi kosztami, które są zależne wyłącznie od wybranej kancelarii. Zakres świadczonych usług także może się różnić między kancelariami – często spotyka się oferty dotyczące wyłącznie udzielenia porady prawnej, inne podmioty angażują się w pomoc na każdym etapie postępowania – od przygotowania i złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości spółki z o.o. po negocjacje z wierzycielami czy reprezentację na rozprawach.
Kto ponosi koszty upadłości spółki z o.o.?
Koszty postępowania upadłościowego pokrywane są przede wszystkim, jak wskazano powyżej, ze środków masy upadłości, czyli majątku spółki, który zostaje sprzedany przez Syndyka w toku postępowania.. W przypadku braku majątku o odpowiedniej wartości, pozostają dwie możliwości::
- Pokrycie kosztów przez wnioskodawcę (np. zarząd spółki poprzez uzupełnienie zaliczki),
- Umorzenie postępowania i oddalenie wniosku.
- Dzieje się tak w dwóch przypadkach, albo gdy spółka nie dysponuje środkami wystarczającymi na pokrycie kosztów postępowania, albo gdy dysponuje środkami wystarczającymi wyłącznie na pokrycie tych kosztów (tj. pieniędzy nie wystarczy na choćby minimalne zaspokojenie wierzycieli).
Warto raz jeszcze podkreślić, że w sytuacji, gdy członkowie zarządu nie złożyli we właściwym terminie wniosku o ogłoszenie upadłości – mogą ponosić odpowiedzialność osobistą, zgodnie z art. 299 KSH. Jeżeli sąd umorzy postępowanie i oddali wniosek, będzie to stanowić merytoryczne jego rozpoznanie, a zatem i uniknięcie powyżej wskazanej odpowiedzialności.
Niektóre koszty mogą być częściowo redukowane poprzez odpowiednie planowanie działań jeszcze przed złożeniem wniosku. Warto skorzystać z pomocy specjalistów, którzy mogą doradzić w zakresie optymalizacji kosztów oraz ochrony interesów zarządu.
Podsumowanie
Koszt ogłoszenia upadłości spółki z o.o. może wynosić od kilku do kilkudziesięciu tysięcy złotych, w zależności od skomplikowania sprawy i posiadanych przez spółkę aktywów. Koszty rosną, zależnie od posiadanego przez spółkę majątku, liczby wierzycieli i innych okoliczności. Największe koszty dotyczą wynagrodzenia syndyka, tymczasowego nadzorcy sądowego oraz opłaty sądowe. Warto w zakresie postępowania upadłościowego firmy skorzystać z usług kancelarii prawnej, specjalizującej się w zagadnieniach dotyczących problemów finansowych podmiotów gospodarczych, celem zminimalizowania ryzyka poniesienia odpowiedzialności osobistej przez członków zarządu oraz ewentualnego niepowodzenia w ogłoszeniu upadłości.
